Günəş sisteminin hüdudlarında gizli obyekt aşkar edilib
Elm & Texnologiya
09.09.2025
Emil Nəcəfov
Müasir astronomiyaya görə, Günəş sistemində Neptunun o tayındakı məkan boş hesab olunur. Lakin məhz orada alimlər kütləvi bir transneptun obyekti - 2017 OF201-i aşkar ediblər. Onun qeyri-adi dərəcədə uzun orbitə və böyük ölçülərə malik olması onu cırtdan planetlər kateqoriyasına daxil etməyə imkan verir, qeyri-adi trayektoriyası isə onu digər uzaq cisimlərdən fərqləndirir və hətta mübahisəli Doqquzuncu planet fərziyyəsini şübhə altına qoya bilər. 2017 OF201 transneptun obyektini Günəş sisteminin kənarında beynəlxalq alimlər qrupu kəşf edib. Bu göy cisminin ölçüləri onun cırtdan planet kimi təsnif olunmasına imkan verir. Eyni kateqoriyaya Pluton da daxildir. 2017 OF201 obyekti Günəş sistemində müşahidə edilə bilən ən uzaq cisimlərdən biridir. Onun kəşfi göstərir ki, Neptunun orbitindən kənardakı kosmik məkan əvvəl düşündüyümüz qədər də boş deyil.
Bundan əlavə, yeni transneptun obyekti (TNO) iki səbəbə görə unikal hesab olunur: ekstremal orbitinə və böyük ölçüsünə görə. Elmi komandanın rəhbəri Cheng Xihao belə izah edir: “Obyektin afelisi - orbitin Günəşdən ən uzaq nöqtəsi - Yer orbitinin afelisindən 1600 dəfədən çox uzaqdır. Eyni zamanda onun periheli - orbitin Günəşə ən yaxın nöqtəsi - Yer orbitindən 44.5 dəfə uzaqdır ki, bu da Plutonun orbitinə uyğun gəlir”. Belə bir orbit, hansı ki TNO-nun tam dövrü təxminən 25 000 il çəkir, mürəkkəb qravitasiya qarşılıqlı təsirləri tarixini nəzərdə tutur. Çox güman ki, o, vaxtilə nəhəng bir planetlə toqquşub və geniş orbitə atılıb. Ola bilsin ki, onun miqrasiyası bir neçə mərhələdən ibarət olub.
Əvvəlcə Oort buluduna - Günəş sisteminin ən uzaq bölgəsinə, çoxsaylı kometaların yerləşdikləri məkana düşmüş, sonra isə geri qayıtmış ola bilər. Bundan əlavə, 2017 OF201 obyektinin orbitinin xarakteri və ölçüləri transneptun obyektlərinin qruplaşması barədə təsəvvürlərə və Doqquzuncu planetin mövcudluğu fərziyyəsinə ziddir. Cheng və onun həmkarları 2017 OF201-in diametrini 700 km olaraq qiymətləndirirlər ki, bu da onu belə geniş orbitə sahib ikinci ən böyük məlum obyektə çevirir. Müqayisə üçün, Plutonun diametri 2377 km-dir. Cheng-in sözlərinə görə: “Bu tək obyektin mövcudluğu oxşar orbit və ölçüyə malik daha 10-ə yaxın başqa obyektin də ola biləcəyini göstərir. Sadəcə onlar hazırda aşkar edilə bilmək üçün çox uzaqdadırlar. Baxmayaraq ki, teleskop sahəsində əldə edilən nailiyyətlər bizə kainatın ən uzaq guşələrini öyrənməyə imkan verib, hələ də Günəş sistemimiz haqqında öyrənməli çox şeyimiz var”.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Ulduzlararası Oumuamua kometası ekzo-Pluton fraqmenti ola bilər
Ulduzlararası Oumuamua kometası ekzo-Pluton fraqmenti ola bilər
Oumuamua adlı kosmik obyekt ilk dəfə astronomlar tərəfindən 2017-ci ildə müşahidə olunub. O zaman alimlər onun Günəş sisteminin hüdudlarından kənardan gəldiyi qənaətinə gəldilər.
13 yaşadək smartfona sahib olmaq psixi sağlamlığa ciddi zərər vura bilər
13 yaşadək smartfona sahib olmaq psixi sağlamlığa ciddi zərər vura bilər
13 yaşadək smartfona sahib olmaq gələcəkdə psixi sağlamlıq üçün ciddi risklərlə əlaqələndirilir. Bu nəticəyə Sapien Labs tədqiqatçıları dünyanın müxtəlif yerlərindən 100 000-dən çox insanın məlumatlarını təhlil etdikdən sonra gəliblər.
Alimlər bəlkə də kainatın ilk qalaktikasını kəşf ediblər
Alimlər bəlkə də kainatın ilk qalaktikasını kəşf ediblər
Aşkarlanmış obyekt bütün məlum obyektlər arasında ən qədim qalaktika ola bilər. Ehtimal edilən qalaktika Böyük partlayışdan 90 milyon il sonra mövcud olub.
Marsın sərt daxili nüvəyə sahib olduğu təsdiqlənib
Marsın sərt daxili nüvəyə sahib olduğu təsdiqlənib
Beynəlxalq alimlər qrupu planetologiya sahəsində əhəmiyyətli irəliləyiş əldə edib və ilk dəfə olaraq Marsın təxminən 600 kilometr radiusa malik bərk daxili nüvəsinin mövcudluğunu təsdiqləyib.
Alimlər erkən kainatda 5 qalaktikanın toqquşma hadisəsini aşkar ediblər
Alimlər erkən kainatda 5 qalaktikanın toqquşma hadisəsini aşkar ediblər
Əsasən alimlər iki qalaktikanın toqquşmasını və birləşməsini müşahidə edə bilirlər, lakin bir neçə qalaktikanın birləşməsi olduqca nadir hadisədir. Xüsusilə söhbət erkən kainatdan gedirsə.
Həftənin xəbərləri
