Yeni fotolar Mars səthinin altında buzun olduğuna işarə edirlər
Elm & Texnologiya
23.06.2025
Emil Nəcəfov
Bu kəşfi Missisipi Universitetinin tədqiqatçıları ediblər. Onlar Marsdakı Amazonis Planitia adlı regionu müşahidə ediblər. Bu, əvvəllər də gələcək kosmik missiyalar üçün perspektivli ərazi hesab edilən orta enliklərdə yerləşən ərazidir. İndi bu ərazinin konkret bir üstünlüyü var. Belə ki, bu ərazidə səthin altında su mənbəyi ola bilər. Tədqiqat planetoloq Erica Luzzi-nin rəhbərliyi ilə aparılıb. Komanda HiRISE kamerasının görüntülərindən istifadə edib. Bu, başqa bir planetə göndərilmiş ən yüksək detallı orbital kameradır. Alimlər Marsın səthində adətən torpaq altında buzun olduğunu göstərən relyef formaları aşkarlayıblar. Kənarları yumşalmış kraterlər, çoxbucaqlı naxışlar və digər geoloji xüsusiyyətlər.
Buz təbəqəsi 1 metrdən az dərinlikdə yerləşir - bu da onun çıxarılmasını asanlaşdırır. Bu, vacibdir, çünki su yalnız içmək üçün yox, həm də oksigen, yanacaq və hidrogen əldə etmək üçün istifadə oluna bilər. Bu yanaşma yerli resursların istifadəsi adlanır və artıq Yer kürəsindən kənara ediləcək istənilən ciddi ekspedisiya üçün vacib şərt hesab olunur. Buzun aşkarlandığı ərazi əlverişli yerdə yerləşir. Orta enliklərdə avadanlığın enerji ilə təmin olunması üçün kifayət qədər Günəş işığı var, eyni zamanda temperatur yetərincə aşağıdır ki, buz yerin altında qalaraq buxarlanmasın. Amazonis Planitia potensial eniş nöqtəsi və gələcəkdə baza tikintisi üçün münasib yer ola bilər. Bu kəşf elmi baxımdan da maraq doğurur.
Marsdakı buz təkcə sağ qalmağa kömək etməklə kifayətlənmir, həm də planetin keçmişi haqqında məlumat verə bilər. Yer kürəsində belə buz qatlarında tez-tez qədim həyatın izləri - biomarkerlər və hətta mikroorqanizmlər qorunub saxlanılır. Əgər Marsda da oxşar nümunələr varsa, bu buz təbəqəsi planetin bir vaxtlar yaşamaq üçün əlverişli olub-olmadığını anlamağa kömək edə bilər. Buzun həcmini, dərinliyini və tərkibini dəqiq qiymətləndirmək üçün əlavə tədqiqatlar aparılmalıdır. Alimlər radar texnologiyasından istifadə edərək ehtiyatların nə dərəcədə bərabər paylandığını və səthin altında nə olduğunu dəqiqləşdirməyi planlaşdırırlar. Lakin qəti nəticələr yalnız ora robot, zond və ya pilotlu missiya göndərildikdən sonra əldə oluna bilər.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Qalaktikamızın ən ekstremal bölgəsində planetlərin formalaşdığı təyin edilib
Qalaktikamızın ən ekstremal bölgəsində planetlərin formalaşdığı təyin edilib
Süd Yolunun ekstremal bir bölgəsində - burada ultrabənövşəyi şüalanma Yer səviyyəsindən 10 minlərlə dəfə güclü olduğu halda - James Webb teleskopu su və ekzoplanetlərin formalaşması üçün uyğun şərait aşkarlayıb.
Çinin Marsdan nümunələrin geri qaytarılması missiyası barəsində təfərrüatlar açıqlanıb
Çinin Marsdan nümunələrin geri qaytarılması missiyası barəsində təfərrüatlar açıqlanıb
Çinin Mars süxurlarından nümunələrin Yerə gətirilməsini hədəfləyən iddialı “Tianwen-3” missiyası ilə bağlı təfərrüatlar məlum olub. Nature Astronomy jurnalında dərc olunan məqalədə, Hefey şəhərində yerləşən Dərin Kosmik Tədqiqatlar İnstitutundan Zengqian Hou rəhbərliyindəki tədqiqat qrupu 2028-2031-ci illər üçün planlaşdırılmış layihənin əsas aspektlərini təqdim edib.
Amerikalı alim fəzanı 3 zaman oxu ilə əvəz etməyi təklif edib
Amerikalı alim fəzanı 3 zaman oxu ilə əvəz etməyi təklif edib
Bəs əgər bizim kainat üçölçülü məkan və zamandan ibarət deyilsə, əksinə, hər şey üç ayrı vaxt ölçüsündən yaranırsa? Yeni bir araşdırma kainatın quruluşu ilə bağlı qeyri-adi bir ideya irəli sürür.
Qlobal istiləşmə yuxu apnoesi sindromunu ağırlaşdırır
Qlobal istiləşmə yuxu apnoesi sindromunu ağırlaşdırır
Avstraliyadan olan bir tədqiqat qrupu ilk dəfə olaraq qlobal istiləşmə ilə obstruktiv yuxu apnoesi sindromu - yəni qəfil tənəffüs dayanması - arasında əlaqəni göstərib. Alimlər hesablayıblar ki, gecə saatlarında havanın temperaturunun artması bu sindromun inkişaf riskini 45% artırır.
İnsanların itirdikləri bədən hissələrini bərpa edə biləcəkləri təyin edilib
İnsanların itirdikləri bədən hissələrini bərpa edə biləcəkləri təyin edilib
Alimlər müəyyən ediblər ki, insanların itirilmiş bədən hissələrini yenidən bərpa etmələri üçün lazım olan bütün tərkib hissələri mövcuddur. Bu nəticəyə alimlər bədən hissələrini regenerasiya etmək qabiliyyəti ilə tanınan qeyri-adi amfibiyaları araşdırdıqdan sonra gəliblər.
Həftənin xəbərləri
