Qlobal istiləşmə yuxu apnoesi sindromunu ağırlaşdırır
Elm & Texnologiya
23.06.2025
Emil Nəcəfov
Avstraliyadan olan bir tədqiqat qrupu ilk dəfə olaraq qlobal istiləşmə ilə obstruktiv yuxu apnoesi sindromu - yəni qəfil tənəffüs dayanması - arasında əlaqəni göstərib. Alimlər hesablayıblar ki, gecə saatlarında havanın temperaturunun artması bu sindromun inkişaf riskini 45% artırır. Təxminlərə görə, obstruktiv yuxu apnoesi sindromu dünyada demək olar ki, 1 milyard insanda mövcuddur. Flinders Universitetindən olan tədqiqat qrupunun yeni araşdırmasının nəticələrinə əsasən, qlobal istiləşməyə görə bu diaqnozun yayılması 2100-cü ilə qədər 2 dəfə artacaq.
Nəticələr dünyanın müxtəlif ölkələrindən 116 000-dən çox insanın məlumatları əsasında aparılmış genişmiqyaslı analizə əsaslanır. Apnoenin mövcudluğu və ağırlıq dərəcəsi xüsusi olaraq döşək altına yerləşdirilən sensor vasitəsilə qiymətləndirilib. Hər bir iştirakçı üçün məlumatlar təxminən 500 gecə ərzində toplanıb. Nəticələr təcrübə müddətində gün ərzində havanın temperaturu ilə müqayisə edilib. Məlum olub ki, gecə saatlarında havanın daha yüksək temperaturu (27 dərəcə Selsi və yuxarı) apnoe riskini 45% artırır.
Maraqlıdır ki, Avropada bu risklər Avstraliya və ABŞ ilə müqayisədə daha yüksək qeydə alınıb. Alimlər bunu kondisionerdən istifadə vərdişlərindəki fərqlərlə izah ediblər. “Təəccübləndik ki, hava temperaturu, sindrom və simptomların ağırlığı arasında bu qədər güclü əlaqə var. Ən real qlobal istiləşmə ssenarilərinə əsaslansaq, bu diaqnozun yayılma səviyyəsi yaxın 75 il ərzində ikiqat artacaq” - deyə tədqiqatın müəllifləri bildiriblər. Bu nəticələr alimlərdə narahatlıq doğurur, çünki obstruktiv yuxu apnoesi sindromu demensiya, Parkinson xəstəliyi, hipertenziya, ürək-damar xəstəlikləri, depressiya və digər pozğunluqlarla əlaqələndirilir.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
İnsanların itirdikləri bədən hissələrini bərpa edə biləcəkləri təyin edilib
İnsanların itirdikləri bədən hissələrini bərpa edə biləcəkləri təyin edilib
Alimlər müəyyən ediblər ki, insanların itirilmiş bədən hissələrini yenidən bərpa etmələri üçün lazım olan bütün tərkib hissələri mövcuddur. Bu nəticəyə alimlər bədən hissələrini regenerasiya etmək qabiliyyəti ilə tanınan qeyri-adi amfibiyaları araşdırdıqdan sonra gəliblər.
Voyager-1 zondu gələn il Yerdən 1 işıq günü uzaqlığında olacaq
Voyager-1 zondu gələn il Yerdən 1 işıq günü uzaqlığında olacaq
2026-cı ilin noyabr ayında NASA-nın 1977-ci ildə kosmosa buraxdığı Voyager-1 zondu Yer kürəsindən 1 işıq günü uzaqlığa çatacaq. Bu, işıq sürəti ilə - yəni saniyədə 300 000 kilometr - hərəkət edən, kütləsi olmayan fotonlardan ibarət olan işığın bir yer sutkası ərzində qət etdiyi məsafədir.
Qlobal temperatur 3 il ərzində 1.5 dərəcə Selsidən çox arta bilər
Qlobal temperatur 3 il ərzində 1.5 dərəcə Selsidən çox arta bilər
BBC-nin istinad etdiyi hesabatda 60-dan çox aparıcı iqlimşünas xəbərdarlıq edib ki, əgər qlobal karbon qazı emissiyaları indiki səviyyədə qalarsa, Yer kürəsində temperatur cəmi 3 il ərzində 1.5 dərəcə Selsidən çox arta bilər.
Bulud örtüyünün azalması planetin qlobal temperaturunun qalxmasına səbəb olur
Bulud örtüyünün azalması planetin qlobal temperaturunun qalxmasına səbəb olur
Yeni tədqiqat Yer kürəsinin bulud örtüyünün kəskin şəkildə azalmasını qeydə alıb - alimlər hesab edirlər ki, buludların olmaması onsuz da qaynama həddində olan planetdə rekord temperatur göstəricilərinə səbəb olur.
Astronomlar Doqquzuncu planeti kəşf etdiklərini iddia edirlər
Astronomlar Doqquzuncu planeti kəşf etdiklərini iddia edirlər
Astronomlar hesab edirlər ki, onlar uzun illərdir alimlərin Neptunun orbitindən kənarda axtardıqları, çətin tapılan nəhəng Doqquzuncu planeti kəşf ediblər. Əgər bu kəşf təsdiqlənsə, bu, Günəş sisteminin necə formalaşıb inkişaf etdiyinə dair anlayışlarımızı tamamilə dəyişə bilər.
Həftənin xəbərləri
