Marsda mikrob həyatının olub-olmamasının təyini ilə bağlı irəliləyiş var
Elm & Texnologiya
02.07.2025
Emil Nəcəfov
NASA-nın Perseverance aparatı Marsın geoloji keçmişinə nüfuz edə bilib. Bunun üçün o, qəribə bir dağ süxurunu araşdırıb. Alimlərin fikrincə, bu süxur özündə Marsda həyatın olub-olmaması barədə məlumat daşıya bilər. Perseverance öz alətindən istifadə edərək qayalı Mars süxurunun üst qatını təmizləyib və bununla da onun tərkibini və tarixini daha ətraflı analiz etmək üçün yeni bir səthi üzə çıxarıb. Bu prosedur mexaniki üyüdmə və qaz şırnağı ilə təmizləmə kombinasiyasını əhatə edir və alimlərə süxurun iç qatlarını araşdırmağa imkan verir. Bu daxili qatlar milyardlarla il ərzində külək, radiasiya və toz tərəfindən dəyişdirilməmiş şəkildə qalmışdır. Alimlərin sözlərinə görə, Perseverance qəribə bir qayalı süxur aşkar edib və buna görə də ona bu süxuru alətləri vasitəsilə daha ətraflı araşdırmaq tapşırılıb.
Sələfləri ilə müqayisədə Perseverance nümunələri təmizləmək üçün təkmilləşdirilmiş bir toz təmizləmə alətindən istifadə edir. Bu sistem süxurları təmizləmək üçün 5 azot şırnağından istifadə edir. Süxurun üst qatı təmizləndikdən sonra aparat aşkar olunmuş səthi təhlil etmək üçün digər cihazlarını işə salıb. Perseverance-ın WATSON kamerası yaxın plan şəkillər çəkir, SuperCam isə materialın tərkibini təhlil etmək üçün lazer impulslarından və spektrometrdən istifadə edir, eyni zamanda yeni səthdən əks olunmuş görünən və infraqırmızı işığı araşdırır. Araşdırma göstərib ki, bu süxur özündə gil tərkibli minerallar birləşdirir. Bu minerallar suyu hidroksid molekulları formasında saxlayır və dəmir ilə maqneziuma bağlı olur ki, bu da Marsın qədim süxurlarına xas xüsusiyyətdir. Perseverance həmçinin SHERLOC və PIXL alətlərindən istifadə edərək süxurlarda mineral tərkibini, kimyəvi quruluşu və keçmiş su fəaliyyəti və ya mümkün mikrob həyatının əlamətlərini müəyyənləşdirir.
Perseverance aparatı:
Bu alətlər yalnız gil deyil, həm də çöl şpatının mövcudluğunu aşkar etməyə kömək edib. Çöl şpatı Yer qabığında və digər qayalı planetlərdə geniş yayılmış mineraldır. Alimlər həmçinin ilk dəfə olaraq süxur nümunələrində manqan hidroksidini aşkar ediblər. Perseverance bu qəribə süxuru milyardlarla il əvvəl çay deltasının və gölün yerləşdiyi Jezero kraterində tədqiq edib. Alimlərin fikrincə, burada Marsda bir zamanlar mövcud olmuş mikrob həyatının mümkün izləri qorunub saxlanmış ola bilər, çünki həmin dövrdə planetin səthində maye halında su olub. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu və Marsdakı digər oxşar süxurların gələcəkdə daha dərindən araşdırılması Qırmızı planetin əsas sirrlərindən birini - Marsın keçmişdə yaşama uyğun bir dünya olub-olmadığını - açmağa kömək edə bilər.
Linki kopyala
perseverance rover
perseverance mars rover
perseverance mars
science news
elmi xeberler
mars
mars planet
mars planeti
nasa perseverance
perseverance
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Qısa formatlı videolar yeniyetmələr üçün təhlükəli ola bilər
Qısa formatlı videolar yeniyetmələr üçün təhlükəli ola bilər
Yeni bir araşdırma, bir neçə saniyə ərzində göz önündən keçən videoların yeniyetmələrin psixi sağlamlığına daha dərin təsir edib-etmədiyini araşdırıb. Çində aparılmış son tədqiqat sübut edib ki, bu cür videolar gənclərin bədənlərinə və hətta qidalanma tərzinə münasibətlərini gizli şəkildə dəyişdirə bilər.
Polşa 4 günlük iş həftəsinin testinə hazırlaşır
Polşa 4 günlük iş həftəsinin testinə hazırlaşır
Polşa əməkhaqqı azaldılmadan iş saatlarının qısaldılması ilə bağlı pilot proqramın başladılmasına hazırlaşır. Ailə, Əmək və Sosial Siyasət Nazirliyi elan edib ki, bu gündən etibarən şirkətlər və dövlət müəssisələri könüllü şəkildə növbəti 3 yeni iş formatından birinə keçə biləcəklər.
James Webb öz ilk ekzoplanetini kəşf edib və onun fotosunu çəkib
James Webb öz ilk ekzoplanetini kəşf edib və onun fotosunu çəkib
3 illik astronomik müşahidələrdən sonra James Webb (JWST) kosmik teleskopu ilk dəfə olaraq yeni bir planet kəşf edib. Antila bürcündə yerləşən bu ekzoplanet TWA 7b adlandırılıb və Günəş sistemindən kənarda vizual şəkildə müşahidə edilə bilən bütün bu tip planetlər arasında ən az kütləyə sahib olanıdır.
Çindəki yarasalarda iki təhlükəli virus aşkar edilib
Çindəki yarasalarda iki təhlükəli virus aşkar edilib
Çində alimlər yarasalarda insanlara keçə biləcək yeni infeksiyalar aşkar ediblər. Bu viruslar beyində ağır iltihab və tənəffüs yolları xəstəliklərinə səbəb ola bilər.
Marsda qədim qrunt sularının mümkün izləri aşkar edilib
Marsda qədim qrunt sularının mümkün izləri aşkar edilib
NASA may ayında Curiosity aparatının ilk dəfə ziyarət etdiyi Mars bölgəsinin ilk görüntülərini yayımlayıb. Bu bölgə dağılmış səkini xatırladan mineral süxurlar şəbəkəsi ilə maraq doğurur.
Həftənin xəbərləri
