Günəş sistemindən kənarda Yerə bənzər planetdə ilk dəfə atmosfer aşkar edilib
Elm & Texnologiya
10.04.2025
Emil Nəcəfov
L 98-59 c adlı qaya tipli planet, qırmızı cırtdan tipli bir ulduzun ətrafında fırlanır və bizdən 35 işıq ili uzaqlığında yerləşir - bu da kosmik ölçülərə görə yaxın məsafə hesab olunur. Bu planet ölçücə Yer kürəsindən bir qədər böyükdür və alimlər orada atmosferin mövcud ola biləcəyini düşünürlər. Onların sözlərinə görə, L 98-59 c planeti diametri iki Yer ölçüsündən kiçik olan və atmosferi dəqiq şəkildə aşkarlanmış ilk dünya ola bilər. Günəşdən kiçik olan L 98-59 adlı qırmızı cırtdan ulduzunun ətrafında ən azı dörd təsdiqlənmiş planet fırlanır - bu planetlər 6 il əvvəl aşkarlanmışdı. Yeni tədqiqat isə konkret olaraq L 98-59 c planetinə yönəlib. Alimlərin sözlərinə görə, bu planet isti və qaya tərkiblidir, ölçücə Yer kürəsindən bir qədər böyükdür.
Hubble kosmik teleskopu vasitəsilə əldə edilən məlumatların təhlili göstərir ki, bu planetin atmosferi ola bilər. Əgər bu məlumatlar təsdiqlənsə, L 98-59 c ölçü baxımından bu kateqoriyaya aid olan planetlər arasında atmosferi aşkar edilən ilk qaya planetinə çevriləcək. Bu isə bu ölçüdəki dünyaların atmosfer xüsusiyyətlərinə və qırmızı cırtdan ulduzların sərt şəraitinə dözə bilmə qabiliyyətinə dair yeni məhdudiyyətlər müəyyən edəcək. Astronomlar bildirirlər ki, L 98-59 c Yer ölçüsünün iki diametrindən kiçik olub, atmosferi dəqiq şəkildə aşkarlanan ilk planet ola bilər. Əvvəlki məlumatlar göstərib ki, L 98-59 ulduzu astronomların düşündüyündən daha aktivdir və onun planetlərinə Günəşin Yerə göndərdiyindən xeyli daha çox enerji yayır.
Bu səbəbdən, L 98-59 c planetinin tədqiqi Yerə bənzər ölçüdə olan və eyni ulduz mühitində formalaşmış planetlərin atmosferlərini öyrənmək üçün əla imkan yaradır. Astronomlar Hubble teleskopunun köməyi ilə planetin öz ulduzunun qarşısından keçdiyi anları müşahidə ediblər ki, bu zaman atmosferin mövcudluğunu müəyyənləşdirmək mümkündür. Alimlərin sözlərinə görə, işığın spektral təhlili planetdə atmosferin olduğunu göstərir, çünki işığı udan və ya səpələyən buludlar kimi komponentlər aşkarlanıb. Lakin bu məlumatların mütləq şəkildə təsdiqlənməsi lazımdır, çünki Hubble teleskopunun məlumatlarında bir planetin atmosferinin mövcudluğunu müəyyənləşdirmək asan məsələ deyil. Məsələ ondadır ki, ulduzun işığı bu məlumatları təhrif edə bilər. Astronomlar L 98-59 c planetini yenidən müşahidə etməyi planlaşdırırlar - bu dəfə həm Hubble, həm də James Webb kosmik teleskopları vasitəsilə.
Mənbə: Space.com
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Yer üçün təhlükəli hesab edilmiş 2024 YR4 asteroidinin mənşəyi təyin edilib
Yer üçün təhlükəli hesab edilmiş 2024 YR4 asteroidinin mənşəyi təyin edilib
Arxiv.org saytında 2024 YR4 adlı asteroidə dair ilk hərtərəfli qiymətləndirməni təqdim edən bir tədqiqat işi dərc olunub. Bu məqalə astronomiya sahəsində ən nüfuzlu elmi jurnallardan biri olan The Astrophysical Journal Letters üçün hazırlanıb.
Qara dəliklər bizləri tükənməz enerji mənbəyi ilə təmin edə bilərlər
Qara dəliklər bizləri tükənməz enerji mənbəyi ilə təmin edə bilərlər
Qara dəliklər gələcəkdə bəşəriyyətin enerji problemlərini həll edə biləcək təmiz və demək olar ki, tükənməz enerji mənbəyi ola bilərlər. Fiziklər bu enerjinin hansı şəkildə əldə oluna biləcəyini izah ediblər.
Saturnun peyki Titanda mikroblar mövcud ola bilər
Saturnun peyki Titanda mikroblar mövcud ola bilər
Alimlərin fikrincə, Saturnun peyki olan Titanın üzərində inkişaf etmiş biosfer mövcud ola bilər, çünki orada xüsusilə metandan ibarət qlobal üzvi maddələr okeanı mövcuddur.
Nəsli kəsilmiş canavar növü yenidən həyata qaytarılıb (VİDEO)
Nəsli kəsilmiş canavar növü yenidən həyata qaytarılıb (VİDEO)
Qorxunc canavarlar (direwolf) məşhur “Game of Thrones” serialı sayəsində tanınıblar, lakin bu növ təxminən 12 500 il əvvəl məhv olub. İndi isə biotexnologiya şirkəti olan Colossal Biosciences-in gen mühəndisləri sayəsində bu möhtəşəm yırtıcılar yenidən dünyaya qayıdıb və “dünyada ilk diriltmə nümunəsi” kimi tarixə düşüblər.
Maqnit sahələri qalaktikamızın mərkəzində yeni ulduzların formalaşmasına imkan vermirlər
Maqnit sahələri qalaktikamızın mərkəzində yeni ulduzların formalaşmasına imkan vermirlər
Kainatda demək olar ki, bütün kimyəvi elementlər, o cümlədən həyatın yaranmasından asılı olan elementlər ulduzlardan əmələ gəlib. Bununla belə, onilliklərdir aparılan tədqiqatlara baxmayaraq, ulduzların yaranması prosesinin bəzi aspektləri hələ də aydın deyil.
Həftənin xəbərləri
