
ChatGPT uğurla kosmik gəmini idarə edə bilirmiş
Süni İntellekt
03.07.2025
Emil Nəcəfov
Tədqiqatçılar böyük dil modellərinin (LLM) kosmik gəmini idarə edib-edə bilməyəcəklərini sınaqdan keçiriblər. GPT və LLaMA bazasında çalışan süni zəka agenti Kerbal Space Program adlı simulyatorda keçirilmiş beynəlxalq avtonom naviqasiya yarışmasında ikinci yeri tutub. Təcrübə göstərdi ki, böyük dil modelləri artıq real vaxt rejimində mürəkkəb taktiki qərarlar qəbul edə bilir və gələcək avtonom kosmik missiyalar üçün əsas ola bilərlər. Peyklərin idarə olunması və kosmik aparatların naviqasiyası üçün avtonom sistemlərin hazırlanması uzun müddətdir alimlərin maraq dairəsindədir. Gələcəkdə peyklərin sayı o qədər çox olacaq ki, onları fərdi şəkildə idarə etmək mümkün olmayacaq. Bundan əlavə, uzaq kosmosun tədqiqində işığın sürətinə olan məhdudiyyətlər səbəbindən aparatları real vaxtda idarə etmək mümkünsüzdür.

Əgər bəşəriyyət kosmosu fəth etməyi planlaşdırırsa, qərarların qəbulunu robotlara etibar etməli olacaq. İnnovasiyaları stimullaşdırmaq məqsədilə aviasiya mütəxəssisləri “Kerbal Space Program Differential Game Challenge” adlı təşəbbüsə start verdilər. Bu, məşhur Kerbal Space Program oyunu əsasında yaradılmış bir təlim poliqonudur. O, mütəxəssislərə avtonom sistemləri realist mühitdə layihələndirmək, sınaqdan keçirmək və təcrübə aparmaq imkanı verir. Simulyatordakı tapşırıqlar müxtəlif ssenariləri əhatə edir - məsələn, peykin izlənməsi və ələ keçirilməsi missiyası və ya aşkarlanmanın qarşısını almaq tapşırığı. Beynəlxalq alimlər qrupu GPT-3.5 və LLaMA texnologiyasından istifadə edən süni zəka agentini təqdim etdilər.

Tədqiqatçılar böyük dil modelləri texnologiyasını ona görə seçdilər ki, avtonom sistemlərin ənənəvi üsullarla hazırlanması uzunmüddətli öyrənmə dövrləri, geribildirim və təkmilləşdirmə tələb edir. Halbuki, Kerbal Challenge-də missiyalar cəmi bir neçə saat davam edir və bu da modelin daim yenilənməsini qeyri-praktik edir. Böyük dil modellərinin gücü onların artıq nəhəng həcmdə insan mətnləri üzərində öyrədilmiş olmalarındadır. Bu səbəbdən ideal halda onlara yalnız az miqdarda, lakin dəqiq tənzimlənmiş yönləndirmələr (prompt engineering) və bir neçə cəhd kifayət edir ki, lazım olan konteksti anlaya bilsinlər. Belə bir modelin kosmik aparat idarə edə bilməsi üçün tədqiqatçılar gəminin cari vəziyyətini və hədəfini mətn formatına çevirən sistem hazırladılar.

Mətn dil modelinə ötürülür və o, istiqamətlənmə və manevrlərlə bağlı tövsiyələr verir. Alimlər həmçinin xüsusi tərcüməçi qat hazırladılar - bu qat LLM tərəfindən verilmiş mətn tövsiyələrini simulyatoru idarə etmək üçün kodlara çevirir. Kiçik bir yönləndirmə seriyası və bir neçə düzəlişlə tədqiqatçılar süni zəka agentinin müsabiqədə sınaqlardan uğurla keçməsinə nail oldular və ikinci yeri qazandılar. Məqalədə qeyd edilir ki, birinci yer fərqli tənliklər əsasında hazırlanmış modelə verilib. Və bu, hələ GPT-4 modeli çıxmamışdan əvvəl aparılmış bütün təcrübələr fonunda baş verib. Görüləsi çox iş var, xüsusilə də real şəraitdə fəlakətə səbəb ola biləcək hallüsinasiyaların qarşısını almaq sahəsində. Bununla belə, bu, LLM-lərin nə qədər böyük potensiala malik olduqlarını göstərir: insan biliyinin nəhəng həcmini mənimsəyərək, onlar ən gözlənilməz formalarda tətbiq oluna bilərlər.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Meta superzəkanın yaradılması üçün xüsusi laboratoriyasını formalaşdırıb

Meta superzəkanın yaradılması üçün xüsusi laboratoriyasını formalaşdırıb
Meta şirkətinin rəhbəri Mark Zuckerberg süni zəkanın növbəti nəslinin inkişafı ilə məşğul olacaq yeni bölmə - Superintelligence Labs-ın (MSL) yaradıldığını elan edib.
Google DeepMind "Minilliyin 7 Problemi"ndən birinin həllinə çox yaxındır

Google DeepMind "Minilliyin 7 Problemi"ndən birinin həllinə çox yaxındır
Riyaziyyatçı Javier Gomez Serrano Navye-Stoks tənliyini həll etməyə çalışmaq üçün Google DeepMind-ın alimlər komandasında yer alıb. Bu tənlik, Kley Riyaziyyat İnstitutunun həllinə görə şöhrət və 1 milyon dollar mükafat vəd etdiyi "Minilliyin 7 Problemi"ndən biridir.
Süni zəka modellərinin ən çox sevdikləri ədəd təyin edilib

Süni zəka modellərinin ən çox sevdikləri ədəd təyin edilib
1-dən 50-yə qədər bir ədədi təxmin etməklə bağlı verilən tapşırığa cavab olaraq, ən məşhur süni zəka modelləri - o cümlədən OpenAI ChatGPT, Anthropic Claude Sonnet 4, Google Gemini 2.5 Flash və Meta Llama 4 - eyni cavabı veriblər: 27.
Microsoft diaqnozları həkimlərdən 4 dəfə daha dəqiq təyin edən süni zəkanı test edib

Microsoft diaqnozları həkimlərdən 4 dəfə daha dəqiq təyin edən süni zəkanı test edib
Microsoft şirkəti həkimlərə sadəcə yardım etməklə kifayətlənməyən, həm də onları əvəz edə bilən süni zəka əsaslı diaqnostika sistemi hazırlayıb. Bu sistem çətin tibbi hallarla həkimlərdən 4 dəfə daha uğurla mübarizə aparır.
Süni zəka idarə etdiyi mağaza biznesini xaosa çevirib

Süni zəka idarə etdiyi mağaza biznesini xaosa çevirib
Təsəvvür edin: siz süni zəkaya mağazanı tam idarəetmə imkanı verirsiniz - yalnız kassanı deyil, həm də qiymət siyasətini, ehtiyatların idarəsini, müştəri xidmətini və təchizatçılarla danışıqları. Nə səhv gedə bilər ki? Anthropic şirkətinin yeni araşdırması cavab verir: demək olar ki, hər şey.
Həftənin xəbərləri

