Süni zəka özü-özünü bərpa edə bilən asfaltın hazırlanmasında yardımçı olub
Elm & Texnologiya
06.02.2025
Emil Nəcəfov
Böyük Britaniyadan olan tədqiqatçılar özünü bərpa edə bilən yeni növ asfalt hazırlayıblar. Bu material mikroçatları cəmi bir saat ərzində öz-özünə aradan qaldıra bilir. Bitum və bitki sporlarından ibarət olan bu asfalt örtüyü yolların təmir xərclərini azaltmağa kömək edə bilər. Bu isə ingilislərə hər il milyonlarla funt sterlinq qənaət etməyə imkan verəcək. London Kral Kolleci və Suonsi Universitetinin alimləri Çili tədqiqatçıları ilə birgə xüsusi bir asfalt örtüyü hazırlayıblar ki, bu da yolların bərpası üçün yol xidmətlərinin müdaxiləsi olmadan zədələnmələri aradan qaldıra bilir. Laboratoriya sınaqları göstərib ki, bu yeni material mikroçatları 1 saatdan da az müddətdə bərpa edir.
Bu proses tərkibində bitki sporları və tullantı əsaslı bərpaedici maddələr olan mikrokapsullar sayəsində mümkün olub. Böyük Britaniyada hər il yol infrastrukturu üçün 20 milyon tondan çox asfalt istehsal edilir. İkincidərəcəli emal proseslərinin tətbiqinə baxmayaraq, çatların və çuxurların yaranması problemi hələ də aktual olaraq qalır. Yeni texnologiya bitumun oksidləşmə prosesini tərsinə çevirərək örtüyün dağılmasını minimuma endirir. Bitum bərkidikdə kövrək olur və çatlar əmələ gətirir, lakin bu yeni üsul sayəsində bu prosesin qarşısı alına bilər. Bu prosesi öyrənmək üçün alimlər machine learning texnologiyasından istifadə ediblər.
Bu üsul proqnozlaşdırma modeli yaratmağa və atom səviyyəsində simulyasiyaları sürətləndirməyə kömək edib. Bu yanaşma ənənəvi hesablamalardan dəfələrlə daha sürətli və daha ucuz olub. Bu da bitumun davranışını daha detallı təhlil etməyə və daha dayanıqlı asfalt qarışıqları hazırlamağa imkan verib. Tədqiqatda Google Cloud mühüm rol oynayıb. Şirkətin mütəxəssisləri ilə birlikdə alimlər bitumun kimyəvi xüsusiyyətlərini analiz etmək və müəyyən parametrlərə malik molekulların modelləşdirilməsi üçün xüsusi alətlər hazırlayıblar. Bu yanaşma əczaçılıqda dərmanların hazırlanması üçün istifadə edilən üsullara bənzəyir.
London Kral Kollecindən olan mütəxəssis Francisco Martin-Martinez bildirib ki, təbii regenerasiya mexanizmlərinin yol tikintisində tətbiqi, yolların dayanıqlığını artırmağa və onların ömrünü uzatmağa kömək edəcək. Onun həmkarı Jose Norambuena-Contreras isə əlavə edib ki, bu texnologiya sıfır karbon izi olan asfaltın yaradılmasına doğru bir addımdır. Özünü bərpa edə bilən asfalt hələ kütləvi istehsalda tətbiq edilməsə də, onun inkişafı Böyük Britaniyanın karbon emissiyalarını azaltmaq strategiyasına tam uyğundur və yol infrastrukturunun baxım xərclərini əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilər. Texnologiya təkmilləşdikcə, daha dayanıqlı və iqtisadi cəhətdən səmərəli yol infrastrukturu üçün əsas baza ola bilər.
Mənbə: Google
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Google Gemini 2.0 Flash Thinking süni zəka modeli hamı üçün istifadəyə verilib
Google Gemini 2.0 Flash Thinking süni zəka modeli hamı üçün istifadəyə verilib
Google, süni zəka platforması Gemini üçün böyük bir yeniləmə təqdim edib. Bu yeniləmə tətbiqə “məntiqi düşünmə” funksiyası olan təcrübi bir model əlavə edir. Bu model Gemini 2.0 Flash Thinking adlanır və mürəkkəb suallara cavab verməzdən əvvəl öz məntiqi düşünmə prosesini izah edir.
ByteDance inanılmaz real görünən videoları yarada bilən süni zəka sistemini təqdim edib (VİDEO)
ByteDance inanılmaz real görünən videoları yarada bilən süni zəka sistemini təqdim edib (VİDEO)
TikTok platformasının sahibi olan Çin texnologiya nəhəngi ByteDance şirkəti bu gün OmniHuman-1 adlı yeni süni zəka sistemini təqdim edib. Bu sistem praktiki olaraq reallıqdan fərqlənməyən saxta videolar (deepfake) yarada bilir.
Google süni zəkanı hərbi məqsədlərdə istifadə etməyəcəyi vədindən imtina edib
Google süni zəkanı hərbi məqsədlərdə istifadə etməyəcəyi vədindən imtina edib
Bu həftə Google şirkəti öz veb saytından süni zəkanın silah və ya nəzarət üçün istifadə edilməyəcəyinə dair öhdəlik vədini silib. Şirkət saytdakı süni zəka prinsipləri səhifəsini yeniləyərək, "Məqsədimiz olmayan tətbiqlər" bölməsini silib. Bu bölmə hələ ötən həftə saytda mövcud idi.
Avropa Birliyi qanun ilə qadağan edilmiş süni zəkanın istifadə təlimatını təqdim edib
Avropa Birliyi qanun ilə qadağan edilmiş süni zəkanın istifadə təlimatını təqdim edib
Avropa Birliyində “Süni Zəka Qanunu” (AI Act) çərçivəsində ilk qaydalar qüvvəyə minib. Bu qanun süni zəkanın istifadə qaydalarını risk səviyyəsinə uyğun olaraq tənzimləməyə hədəflənib.
OpenAI süni zəka modelləri Reddit istifadəçilərindən artıq 82% daha inandırıcıdır
OpenAI süni zəka modelləri Reddit istifadəçilərindən artıq 82% daha inandırıcıdır
OpenAI süni zəkanın nə qədər inandırıcı olduğunu yoxlamaq üçün ChatGPT-nin cavablarını Reddit-in r/ChangeMyView adlı sabredditindəki istifadəçilərin arqumentləri ilə müqayisə edib. Yeni o3-mini modeli insanların arqumentlərini 82% hallarda üstələyib.
Həftənin xəbərləri
