main-post-cover

    Plutonun ən böyük peyki Charon-da karbon dioksid izləri aşkar edilib!

    Elm & Texnologiya
    14.11.2024
    Farid Pardashunas

          NASA-nın James Webb Teleskopu Plutonun ən böyük peyki olan Charon-da karbon dioksid (CO2) və hidrogen peroksid izlərini aşkarlayıb. Bu kəşf, kosmosdakı buz kütlələrinin təkamülünə işıq tuta bilər.

         Charon, çox soyuq səthi və yaşayış imkanlarının demək olar ki, sıfır olması ilə tanınır. Bu gün isə James Webb Kosmik Teleskopunun geniş dalğa uzunluğu aralığı sayəsində, Charon-un səthindən əks olunan işıq daha əvvəllər olmadığı qədər detallı şəkildə analiz edilə bilir. Tədqiqatçılar uzun müddətdir ki, Charon-un səthində karbon dioksidin olduğundan şübhələnirdilər. Çünki bu qaz Günəş sisteminin bir çox bölgəsində geniş yayılıb. Lakin əsas sual bu qazın səthdə necə paylandığı və harada cəmləşdiyi idi. Aparılan analizlər göstərir ki, karbon dioksid, ehtimal ki, kosmos qayalarının toqquşması nəticəsində səthə püskürüb və Charon-un üst qatlarında toplanıb.
          Digər tərəfdən, hidrogen peroksid izləri isə Charon-un səthindəki su molekullarının Günəş küləkləri və ultrabənövşəyi şüalar kimi radiasiya mənbələri ilə qarşılıqlı təsir nəticəsində meydana gəlmiş ola bilər. Bu tapıntı, peykin təkamül prosesi və radiasiya səviyyələri haqqında dəyərli ipucları verir. Southwest Research Institute-undan tədqiqat rəhbəri Dr. Silvia Protopapa, “Bizim üstünlük verdiyimiz izah budur ki, karbon dioksid daxili qatlardan qaynaqlanır və krater toqquşmaları ilə səthə çıxır. Karbon dioksidin Pluton sisteminin meydana gəldiyi protoplanet diskində mövcud olduğu məlumdur” deyir.
          Charon üzərində aparılan bu müşahidələr yalnız bu peykin kimyəvi quruluşu və təkamül prosesi haqqında məlumat verməklə kifayətlənmir, həm də Kuiper Kəmərindəki digər buzlu cisimlərin formalaşma prosesləri haqqında da məlumatlar təqdim edir. Bu, Günəş sisteminin xarici bölgələrindəki buz kütlələrinin mənşəyi və təkamülü haqqında da ipucları təmin edə bilər.
    Linki kopyala

    Bənzər xəbərlər

    Oxşar xəbərlər
    Kosmosdan gələn sirli FRB siqnallarının mənbəyi aşkarlanmış ola bilər!
    kosmosdan-gelen-sirli-frb-siqnallarinin-menbeyi-askarlanmis-ola-biler
    Erkən kainatın ən sürətli şəkildə böyüyən qara dəliyi kəşf edilib!
    erken-kainatin-en-suretli-sekilde-boyuyen-qara-deliyi-kesf-edilib
    Dünyanın ilk “taxta” peyki kosmosa buraxılıb!
    dunyanin-ilk-taxta-peyki-kosmosa-buraxilib
    NASA, yerdən 24.3 milyard kilometr uzaqlıqdakı Voyager 1-dən mesaj alıb!
    nasa-yerden-243-milyard-kilometr-uzaqliqdaki-voyager-1-den-mesaj-alib
    Araşdırmalara görə, Uranın peyki Mirandanın səthinin altında okean mövcud ola bilər!
    arasdirmalara-gore-uranin-peyki-mirandanin-sethinin-altinda-okean-movcud-ola-biler