İlk dəfə insan bədəninə donuz qaraciyəri köçürülüb
Elm & Texnologiya
28.03.2025
Emil Nəcəfov
Çinli alimlər beyin ölümü keçirmiş bir insanın orqanizmində 10 gün ərzində fəaliyyət göstərmiş uğurlu qaraciyər ksenotransplantasiyası barədə məlumat veriblər. İndiyədək müxtəlif ölkələrdən olan tədqiqatçılar insanlara donuzdan ürək və böyrək köçürməyə nail olublar. Yeni araşdırma isə qaraciyər transplantasiyasının da potensialını təsdiqləyir - baxmayaraq ki, bu növ orqan köçürməsi gen redaktəsindən sonra belə yüksək rəddolunma riski səbəbilə daha təhlükəli hesab olunur. Qaraciyər 50 yaşlı kişiyə köçürülüb - o, ağır kəllə-beyin travması nəticəsində beyin ölümü diaqnozu alıb. Lakin onun bədəninin fəaliyyəti süni şəkildə dəstəklənib.
Məlumata əsasən qaraciyər genetik modifikasiya olunmuş Bama cinsindən olan donuzdan götürülüb - heyvanda immun sisteminin orqanı rədd etmə riskini azaltmaq üçün altı genetik dəyişiklik edilmişdi. Qaraciyər köçürülməsindən bir neçə saat sonra orqanın fəaliyyət göstərdiyinə dair əlamətlər müşahidə olunub - buna öd ifrazı və albumin zülalının səviyyəsinin artması daxildir. Təcrübə 10 gün sonra, mərhumun ailəsi ilə əvvəlcədən əldə olunmuş razılaşmaya əsasən dayandırılıb. Uğurlu ilkin nəticələrə baxmayaraq, alimlər hələlik qaraciyər ksenotransplantasiyasının insan orqanizmini uzun müddət dəstəkləyə biləcəyini qəti şəkildə söyləyə bilmirlər.
Bu günə qədər donuz orqanlarının - ürək və böyrəklərin - insanlara köçürülməsi ilə bağlı bir neçə hal məlumdur, lakin bu insanlar uğurlu transplantasiyadan sonra bir neçə həftə ərzində vəfat ediblər. Dəqiq səbəblər hələ müəyyən edilməyib, lakin bəzi hallarda orqan rəddolunması əlamətləri qeydə alınıb. Hazırda ksenotransplantasiya insan donorundan uyğun orqan gözləyən pasieentlər üçün aralıq mərhələ kimi nəzərdən keçirilir. Alimlər digər aralıq həll yolları arasında dəstəkçi texnoloji konstruksiyaları da araşdırırlar.
Mənbə: The Guardian
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Donor orqanlar üçün beyinsiz bədənlərin yetişdirilməsi təklif edilib
Donor orqanlar üçün beyinsiz bədənlərin yetişdirilməsi təklif edilib
Süni orqan və bədən hissələrinin yetişdirilməsi ideyası artıq uzun müddətdir ki, mövcuddur və tibbin bir çox sahələrində tətbiq olunur. Lakin son zamanlarda alimlər bu sahəni daha da irəli aparmaq niyyətində olduqlarını bildiriblər - onlar beyni olmayan, tam insanabənzər bədənlərin yetişdirilməsini təklif edirlər.
Alimlər cavan superkütləli qara dəlikləri aşkar ediblər
Alimlər cavan superkütləli qara dəlikləri aşkar ediblər
1 il əvvəl James Webb kosmik teleskopu erkən kainatda “kiçik qırmızı nöqtələr” (Little Red Dots, LRD) adlandırılan yeni obyektlər aşkar etdi. Onlar teleskopun sensorlarında həqiqətən də son dərəcə yüksək qırmızıya sürüşmə ilə görünən nöqtələr kimi qeydə alınmışdı.
Okean axınları küləkdən 2.5 dəfə daha çox enerji generasiya edə bilirlər
Okean axınları küləkdən 2.5 dəfə daha çox enerji generasiya edə bilirlər
Florida Atlantik Universitetinin alimləri 30 il ərzində toplanmış 43 milyon okean axını ölçümünü təhlil edərək, bərpa olunan enerji istehsalı üçün ən yüksək potensiala malik bölgələri müəyyən ediblər.
James Webb teleskopu "kosmik tornado"nun fotosunu çəkib
James Webb teleskopu "kosmik tornado"nun fotosunu çəkib
James Webb kosmik teleskopu yenidən öz qabaqcıl alətinin möhtəşəm imkanlarını nümayiş etdirib. Onun köməyi ilə ulduzların formalaşdığı yeni bir bölgənin ən detallı görüntüsü əldə olunub - bu görüntü yeni doğulmuş ulduzların radiasiyası təsiri altında olan toz və qaz buludlarının dinamik hərəkətini əks etdirir.
Alimlər ilk insanların nə zaman nitqdən istifadə etdiklərini təyin ediblər
Alimlər ilk insanların nə zaman nitqdən istifadə etdiklərini təyin ediblər
Alimlər qədim insanlara aid genetik məlumatları öyrənərək belə nəticəyə gəliblər ki, nitq ən azı 135 min il əvvəl yaranıb. Məhz o dövrdə insanlar ilk dəfə fərqli genetik qruplara bölünüblər. Əgər nitq bu bölünmədən sonra yaranmış olsaydı, bəzi qruplar nitqə qadir olmazdılar.
Həftənin xəbərləri
