Okean axınları küləkdən 2.5 dəfə daha çox enerji generasiya edə bilirlər
Elm & Texnologiya
26.03.2025
Emil Nəcəfov
Florida Atlantik Universitetinin alimləri 30 il ərzində toplanmış 43 milyon okean axını ölçümünü təhlil edərək, bərpa olunan enerji istehsalı üçün ən yüksək potensiala malik bölgələri müəyyən ediblər. Ən perspektivli zonalar Florida ştatının şərq sahillərində və Cənubi Afrikada yerləşir. Bu bölgələrdə axınların enerji sıxlığı 1 kvadrat metrə 2500 vatt təşkil edir ki, bu da külək enerjisi üçün optimal ərazilərlə müqayisədə 2.5 dəfə yüksək göstəricidir. Baxmayaraq ki, günəş və külək elektrik stansiyaları rekord sürətlə inşa olunur, onların əsas çatışmazlığı qeyri-sabit olmalarıdır. Küləksiz hava şəraiti və ya gecə vaxtı enerji istehsalını uzun müddət dayandırır.
Okean axınları isə tam fərqli xüsusiyyətə malikdir - onların hərəkəti demək olar ki, fasiləsizdir və bu da potensial olaraq stabil enerji əldə etməyə imkan yaradır. Bu resursdan istifadə üçün müxtəlif texnologiyalar artıq hazırlanır. Həmin həllər istifadəyə hazır olduqda, onları yerləşdirmək üçün optimal yerlərin müəyyənləşdirilməsi qalır. Məhz bu məsələ ilə alimlər məşğul olublar. Onlar NOAA Global Drifter Program adlı proqramın məlumatlarından istifadə ediblər. Bu proqram çərçivəsində 1988-2021-ci illər arasında 1250 ədəd hərəkətli boya 43 milyon okean axını ölçümü toplayıb.
Tədqiqatçılar dörd perspektivli bölgəyə fokuslanıblar: Cənub-Şərqi Asiya, Cənubi Afrika, Braziliya ilə Fransız Qvianası və ABŞ-ın şərq sahili. Məlum olub ki, Cənubi Afrikanın sahillərində və Florida ştatının şərq sahillərində okean axınlarının enerji sıxlığı 1 kvadrat metr üçün 2500 vatt-a çatır. Bu göstərici külək energetikasında elektrik stansiyalarının inşası üçün optimal sayılan dəyərlərdən 2.5 dəfə yüksəkdir. Tədqiqat digər dünya bölgələrində də bərpa olunan enerji ehtiyatlarını üzə çıxarıb. Belə ki, ABŞ-ın şərq sahillərində, Şimali Karolinaya qədər olan ərazidə komanda enerji sıxlığı 1 kvadrat metrə 2000 vatt-dan yüksək olan bölgələr aşkar edib.
Oxşar göstəricilər Afrikanın şərq və qərb sahilləri boyunca da qeydə alınıb. Somali, Tanzaniya, Keniya, Madaqaskar və Cənubi Afrika kimi ölkələr okean enerjisinin əsas istehsalçılarına çevrilə bilər. Ümumilikdə, araşdırılan bölgələrdə enerji sıxlığı 500-1000 vatt/m² arasında olan yüksək potensiallı zonalar təxminən 490 000 km² okean ərazisini əhatə edir. Okean axınlarının enerji səviyyələri mövsümi dalğalanmalara məruz qalır, yay aylarında isə dayaz sularda güc artımı müşahidə olunur. Okean axınlarının enerjisindən istifadə üçün müəyyən bir ərazinin yararlılığı bir neçə amildən asılıdır - axının sürəti, dərinlik və sahildən olan məsafə.
Bu parametrlər əsasında alimlər davamlı enerji istehsalı üçün ideal bölgələri müəyyən ediblər: Florida, Şimali Karolina, həmçinin Cənubi Afrika və Yaponiya. Xüsusilə Yaponiyada axınların sürəti daha dəyişkən xarakter daşıyır. Tədqiqatçılar işin müəyyən çatışmazlıqlarını da etiraf edirlər - dəniz canlıları ilə toqquşma riskləri, avadanlığın yosunlarla örtülməsi və naqillərdən qaynaqlanan elektromaqnit müdaxilələr nəzərə alınmayıb. Bütün bunlar texnologiyanın tətbiq imkanlarını məhdudlaşdıra bilər. Turbinlərin dərinlikdə quraşdırılması da əlavə çətinliklər və xərclərlə müşayiət olunur.
Mənbə: Interesting Engineering
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
James Webb teleskopu "kosmik tornado"nun fotosunu çəkib
James Webb teleskopu "kosmik tornado"nun fotosunu çəkib
James Webb kosmik teleskopu yenidən öz qabaqcıl alətinin möhtəşəm imkanlarını nümayiş etdirib. Onun köməyi ilə ulduzların formalaşdığı yeni bir bölgənin ən detallı görüntüsü əldə olunub - bu görüntü yeni doğulmuş ulduzların radiasiyası təsiri altında olan toz və qaz buludlarının dinamik hərəkətini əks etdirir.
Alimlər ilk insanların nə zaman nitqdən istifadə etdiklərini təyin ediblər
Alimlər ilk insanların nə zaman nitqdən istifadə etdiklərini təyin ediblər
Alimlər qədim insanlara aid genetik məlumatları öyrənərək belə nəticəyə gəliblər ki, nitq ən azı 135 min il əvvəl yaranıb. Məhz o dövrdə insanlar ilk dəfə fərqli genetik qruplara bölünüblər. Əgər nitq bu bölünmədən sonra yaranmış olsaydı, bəzi qruplar nitqə qadir olmazdılar.
Yer kürəsinin əhalisi düşünüldüyündən bir neçə milyard daha çox ola bilər
Yer kürəsinin əhalisi düşünüldüyündən bir neçə milyard daha çox ola bilər
BMT-nin məlumatına görə, dünya əhalisi 8.2 milyard nəfər təşkil edir və bu rəqəm 2080-ci illərin ortalarında 10.3 milyard nəfərlə zirvəyə çatacaq. Lakin bu yalnız təxmini qiymətləndirmədir, çünki dünyadakı bütün insanları dəqiq saymaq mümkün deyil.
Yeni teleskop Proksima Sentavr-da həyatın olub-olmadığını 10 saata təyin edə biləcək
Yeni teleskop Proksima Sentavr-da həyatın olub-olmadığını 10 saata təyin edə biləcək
Çilinin şimalında inşa edilən son dərəcə böyük teleskop, istənilən digər teleskopla müqayisədə 10 qat daha çox işıq toplaya biləcək və Hubble kosmik teleskopundan 16 dəfə daha dəqiq görüntülər əldə edəcək.
Alimlər internetin kütləsini ölçməyə çalışıblar
Alimlər internetin kütləsini ölçməyə çalışıblar
Fiziklər belə bir suala cavab tapmağa çalışıblar. İnternetin çəkisi ola bilərmi? Serverlərin enerjisindən tutmuş, məlumatların DNT-də saxlanması kimi futuristik ideyalara qədər müxtəlif yanaşmalardan istifadə edərək, alimlər ehtimal ediblər ki, internetin kütləsi mikroskopik bir qram hissəsindən tutmuş, hətta bir avtomobildən də ağır ola bilər.
Həftənin xəbərləri
