Məlumatların buzda saxlanması üsulu hazırlanıb
Elm & Texnologiya
21.06.2025
Emil Nəcəfov
Buz özündə qədim dövrlər haqqında elm üçün dəyərli məlumatları saxlayır, lakin onu ikili (binary) kodla mesajların ötürülməsi üçün də istifadə etmək olar. Çinli alimlər hava qabarcıqlarının formasını və buz qatındakı yerləşməsini dəyişdirərək məlumatı yazmağın və oxumağın bir yolunu kəşf ediblər. Tədqiqatçılar bildirirlər ki, belə mesajlar uzun müddət ərzində saxlanıla bilər, onları vizual olaraq asanlıqla müşahidə etmək və oxumaq mümkündür. Su donarkən içindəki qaz hava cibləri əmələ gətirir. Bu qabarcıqlar əgər buz sürətlə donursa, yumurtaya bənzər, yavaş donarsa, iynəvari forma alır. Donma sürətini dəyişməklə bu fərqləri növbəli şəkildə istifadə edərək ikili məlumat yazısı yaratmaq olar. Pekin Texnologiya İnstitutunun tədqiqatçıları məhz bu üsulu tətbiq ediblər. Alimlər bir neçə yanaşmanı nəzərdən keçirsələr də, ikili kodun ən effektiv üsul olduğunu müəyyən ediblər.
ZME Science yazır ki, bu üsul Mors əlifbası ilə müqayisədə 10 dəfə daha çox məlumat saxlamağa imkan verir. “Qabarcıqların yerləşməsi və forması donma sürətindən asılı olduğuna görə, bu sürəti fərdi şəkildə idarə etməklə buzda qabarcıqların formasına və paylanmasına nəzarət etmək mümkündür” - deyə elmi qrupun rəhbəri Song Mengjie bildirib. Bu ideyanı yoxlamaq üçün o və həmkarları suyu şəffaf lövhələr arasında nazik qatlarla tökərək, onu dəqiq şəkildə nəzarət olunan soyuq plitə vasitəsilə dondurublar. Buzun yaranma sürətini tənzimləməklə onlar əmələ gələn hava qabarcıqlarının ölçüsünü, formasını və qat-qat yerləşməsini dəyişdirə biliblər. Alimlər həmçinin müəyyən ediblər ki, temperaturu qəfil aşağı salmaqla donma sürətini artırmaq nəticəsində yalnız bir qat hava qabarcığı formalaşır. Bu isə məlumat qatları yaratmağa imkan verir - burada hər bir qabarcıq qatı ayrıca bir mesajdır.
Daha sonra tədqiqatçılar dekodlaşdırma sistemi qurublar. Bu sistem buz parçalarının ağ-qara şəkillərini çəkən kameradan və qabarcıqların yerləşməsini və parlaqlığını oxuyan kompüter tətbiqindən ibarətdir. Bu məlumatlar əsasında tətbiq mesajı yenidən bərpa edir. Hazırda bu məlumat saxlama üsulunun tutumu kifayət qədər məhduddur - bir buz kubunda cəmi bir neçə cümlə saxlamaq mümkündür. Lakin alimlər hesab edirlər ki, bu sistemi daha səmərəli etmək və genişləndirmək olar. Onların fikrincə, buzda məlumat saxlama üsulu sonda qütblər, dərin mağaralar və ya kriogen laboratoriyalar kimi soyuq şəraitdə real istifadə üçün uyğun üsul ola bilər. “Soyuq bölgələrdə hava qabarcıqlarından mesajların ötürülməsi və saxlanması vasitəsi kimi istifadə, telekommunikasiyadan daha az enerji tələb edir və kağız sənədlərlə müqayisədə daha az nəzərə çarpır” - deyə Song bildirib.
Mənbə: Zmescience
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Bu il NVIDIA serverlərinin quraşdırılması isə insanabənzər robotlar məşğul olacaqlar
Bu il NVIDIA serverlərinin quraşdırılması isə insanabənzər robotlar məşğul olacaqlar
Tayvanın texnologiya şirkəti Foxconn və ABŞ-nın süni zəka çip istehsalçısı NVIDIA, Hyuston şəhərində yerləşəcək Foxconn-un yeni zavodunda insanabənzər (humanoid) robotların tətbiqi ilə bağlı danışıqlar aparır.
Neuralink-in 6-cı pasienti fikir gücü vasitəsilə kompüter oyunları oynamağı öyrənib (VİDEO)
Neuralink-in 6-cı pasienti fikir gücü vasitəsilə kompüter oyunları oynamağı öyrənib (VİDEO)
2024-cü ilin yanvarında Neuralink-in beyin implantı yerləşdirilmiş ilk pasient amerikalı Noland Arbough olub. O, 2016-cı ildən onurğa beyni zədəsi səbəbilə 4 bədən hissəsinin hərəkət qabiliyyətini itirmişdi.
İtaliyada uçma imkanına sahib insanabənzər robot sınaqdan keçirilib (VİDEO)
İtaliyada uçma imkanına sahib insanabənzər robot sınaqdan keçirilib (VİDEO)
İtaliyalı alimlər ilk dəfə reaktiv humanoid (insanabənzər) robot - iRonCub3-ü havaya qaldırıblar. Sınaqlar zamanı robot təxminən 50 sm yüksəkliyə qalxaraq havada tarazlığını inamla qoruyub saxlayıb.
Starship statik testlər zamanı partlayıb (VİDEO)
Starship statik testlər zamanı partlayıb (VİDEO)
Son 3 sınaq buraxılışı zamanı Starship raket kompleksi həm kosmik gəmini, həm də geri qaytarılması nəzərdə tutulan birinci raket pilləsinin itirilməsi ilə nəticələndi.
Apple öz prosessorlarının hazırlanmasında süni zəkadan istifadə etməyi planlaşdırır
Apple öz prosessorlarının hazırlanmasında süni zəkadan istifadə etməyi planlaşdırır
Generativ süni zəka artıq uzun müddətdir ki, proqram kodlarının yazılmasında istifadə olunur və çip istehsalçıları da bu alətdən istifadə etməklə fəaliyyətlərini optimallaşdırmağa heç bir maneə görmürlər.
Həftənin xəbərləri
